تحلیل و مقایسه ی جایگاه زن در داستانهای سیمین دانشور و سیمون دو بووار

چکیده سیمین دانشور، نخستین نویسنده ی زن ایرانی است که در عمده ی آثار خود به شیوه های گوناگون در پی معرفی و بازنمایی وجوه مختلف زندگی زنان و تبیین حقوق پایمال شده ی آنان است. سیمون دوبووار، نویسنده ی فرانسوی نیز ـ که خود از پرچمداران فمینیسم است ـ در آثارش همواره تصویرگر مسائل و دغدغه های این نیمه ی فراموش شده ی بشری بوده است. عواملی همچون جنسیت یکسان، عواطف و تجربیات مشترک، آشنایی با نگرشهای فمینیستی و تاثیرپذیری از آنها، سبب شده است که شباهت هایی میان درونمایه های داستان های این دو نویسنده و شیوه های نگرششان وجود داشته باشد؛ از جمله: اعتراض به مردسالاری و مظاهر آن در جامعه، انتقاد از وضعیت موجود زنان و فراخوانی آنان به هویت یابی واستقلال و...؛ اما بدیهی است که تفاوت های ملیتی، فرهنگی و مذهبی نیز باعث بروز اختلافاتی هم چون تفاوت در رویکرد به ازدواج، عشق آزاد، نقش مادری و... در دیدگاههای آنها گردیده است؛ در این پژوهش کوشیده ایم که ضمن بازخوانی و مقایسه داستانهای مشهور و برجسته ی دو نویسنده ی یادشده از منظر نقد فمینیستی، به بررسی نحوه ی بازتاب فمینیسم و وجوه اشتراک و افتراق آن در آثار این دو نویسنده بپردازیم. با بررسی داستان های دانشور در می یابیم که وضعیت زنان در داستانهای او به تدریج رو به بهبود می نهد و روابطشان با اجتماع گسترده تر و پیچیده تر می گردد. درون مایه های کشف هویت و تقابل دو نسل که از بن مایه های داستانهای متاخر اوست به خوبی سیر تدریجی بهبود وضعیت زنان را در آثار او نشان می دهد. اما در داستانهای دوبووار شاهد سیر نزولی و رو به افول در وضعیت زنان هستیم. به این معنا که تمایل سرسختانهی زنان به اقتدار و استقلال همه جانبه در آثار اولیه اش، جای خود را به بازنمایی درونمایه ی انقیاد و افسون شدگی زن در برابر جنس اول در آثار متاخر او می دهد. کلمات کلیدی: سیمین دانشور، سیمون دوبووار، فمینیسم، داستان.